Πτήση μετά το χειρουργείο: Πότε μπορώ να ταξιδέψω με ασφάλεια?

Το αεροπορικό ταξίδι σύντομα μετά το χειρουργείο είναι ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα, για το οποίο συχνά δεν θα λάβετε ξεκάθαρη απάντηση. Το κυριότερο ζήτημα που γεννά διχογνωμία είναι ο κίνδυνος εμφάνισης θρομβοεμβολικής νόσου, που αυξάνεται τόσο λόγω της επερχόμενης πτήσης όσο και λόγω της πρόσφατης χειρουργικής επέμβασης. Σε αυτό το άρθρο θα δούμε ποιες είναι οι υπάρχουσες (έστω και περιορισμένες) κατευθυντήριες οδηγίες, καθώς και οι ενδεχόμενες προεκτάσεις για ένα αεροπορικό ταξίδι μετά το χειρουργείο.  

Πτήση μετά το χειρουργείο: ορθοπαιδικές επεμβάσεις

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την παρακάτω λίστα ως αδρό οδηγό για το ελάχιστο διάστημα που θα πρέπει να μεσολαβήσει από το χειρουργείο σας, προκειμένου να πετάξετε με ασφάλεια. Σε κάθε περίπτωση, όμως, θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον θεράποντα χειρουργό σας:

• Αρθροσκόπηση: 1-2 ημέρες μετά το χειρουργείο.
• 1-2 ημέρες μετά την τοποθέτηση γύψου ή νάρθηκα – ελέγξτε τις οδηγίες των αεροπορικών εταιρειών.
• 4-5 ημέρες μετά από ανοικτό, απλό χειρουργείο (πχ, χειρουργείο καρπού ή χεριού).
• 14 ημέρες μετά από μεγαλύτερο χειρουργείο (πχ, αρθροπλαστική ώμου).
• 14 ημέρες μετά από οστεοσύνθεση για κάταγμα.
• 3 μήνες μετά από αρθροπλαστική γόνατος ή ισχίου, δεδομένου ότι οι προφυλάξεις κατά του εξαρθρήματος δεν είναι συμβατές με τις κοινές αεροπορικές θέσεις.

Πτήση μετά το Χειρουργείο: άλλες επεμβάσεις

• Χειρουργική κοιλιάς: 5-10 ημέρες ανάλογα με τη πολυπλοκότητα του χειρουργείου
• Χειρουργείο στον εγκέφαλο/νευροχειρουργικές επεμβάσεις: 6 εβδομάδες
• Χειρουργική θώρακα/bypass: 10 ημέρες, αν δεν υπάρξουν επιπλοκές
• Χειρουργείο στους πνεύμονες: 3 μήνες
• Χειρουργείο καταρράκτη/οφθαλμολογικό χειρουργείο: 2-10 ημέρες, ανάλογα με την πολυπλοκότητα του χειρουργείου
• Αποκόλληση αμφιβληστροειδούς: 6 εβδομάδες
• ΩΡΛ χειρουργείο στο μέσο αυτί: 4-6 εβδομάδες
• Κολονοσκόπηση: 24 ώρες, αν δεν υπάρξουν επιπλοκές
• Έμφραγμα: 7-10 ημέρες, αν δεν υπάρξουν επιπλοκές
• Καρδιακή ανεπάρκεια: Πτήση χωρίς πρόβλημα, αρκεί η πάθηση να είναι υπό έλεγχο
• Βηματοδότης: Ασθενείς με βηματοδότη ή εμφυτεύσιμο απινιδωτή μπορούν να ταξιδέψουν ελεύθερα, αρκεί να είναι ιατρικά σταθεροί

Τι πρέπει να τσεκάρουμε πριν τη πτήση?

Αεροπορική εταιρεία

Κάθε αεροπορική εταιρεία εκδίδει τις δικές της κατευθυντήριες οδηγίες για την πτήση μετά το χειρουργείο, τις οποίες καλό θα είναι να αναζητήσετε πριν τη πτήση. Κάποιες εταιρίες μπορεί να σας χρεώσουν μία extra θέση, ή να σας χρεώσουν διακεκριμένη θέση, αν δεν μπορείτε να καθίσετε ή δεν χωράτε σε απλή. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να απαιτηθεί ένα πιστοποιητικό “fit to fly”, από τον γιατρό σας, ειδικά αν χρειαστείτε ειδικό εξοπλισμό ή οξυγόνο κατά τη διάρκεια της πτήσης. 

Ακολουθούν παρακάτω μερικοί σχετικοί σύνδεσμοι αεροπορικών εταιρειών που μπορεί να σας ενδιαφέρουν:

• Aegean Airlines
• British Airways
• Lufthansa
• Swiss

Ταξιδιωτική ασφάλεια

Αν έχετε ταξιδιωτική ασφάλεια, ελέγξτε προσεκτικά τους όρους του συμβολαίου σας, καθώς μπορεί να χρειαστεί να δηλώσετε ότι υποβληθήκατε πρόσφατα σε χειρουργείο.

Ασφάλεια αεροδρομίου

Εάν η ορθοπεδική σας επέμβαση περιλάμβανε εμφυτεύματα (βίδες, πλάκες, σύρματα κ.λπ.), να είστε προετοιμασμένοι για πρόσθετα μέτρα ασφαλείας στα σημεία ελέγχου του αεροδρομίου. Ανάλογα με τον τύπο της πρόθεσης, είναι πιθανόν να ενεργοποιήσετε τους ανιχνευτές μετάλλων και μπορεί να σας ζητηθεί να κάνετε πρόσθετες εξετάσεις σάρωσης, ή να σας γίνει σωματικός έλεγχος. Είναι καλή ιδέα να ειδοποιήσετε το προσωπικό ασφαλείας ότι μπορεί να υπάρχει πρόβλημα, προτού περάσετε από τους σαρωτές.

Φάρμακα

Αν χρειαστεί να πάρετε πτήση μετά από επέμβαση, είναι καλό να γνωρίζετε τους υφιστάμενους κανόνες σχετικά με τη μεταφορά και χρήση των φαρμάκων σας:

• Εν πτήση – ορισμένες εταιρείες μπορεί να έχουν περιορισμούς στη χρήση και μεταφορά των φαρμάκων κατά τη διάρκεια της πτήσης, ή να έχουν κανόνες σχετικά με την επιτρεπόμενη ποσότητα.
• Εκτός της χώρας προέλευσης, ή και
• Εντός της χώρας προορισμού. 

Λάβετε υπόψιν σας, ότι κάποια φάρμακα που κυκλοφορούν ελεύθερα σε μία χώρα, μπορεί να θεωρούνται ελεγχόμενα στην χώρα προορισμού σας. Είναι καλό να έχετε μαζί πάντα ένα αντίγραφο της συνταγής σας από τον γενικό σας γιατρό, να γνωρίζετε της ενεργό φαρμακευτική ουσία (όχι μόνο την εμπορική) και να σας είναι ξεκάθαρη η ένδειξη (για ποια ακριβώς πάθηση παίρνετε το εν λόγω φάρμακο).

Πτήση μετά το χειρουργείο: συμβουλές πριν την αναχώρηση

• Ετοιμάστε τις βαλίτσες σας εγκαίρως.
• Κοιμηθείτε καλά το βράδυ πριν από την πτήση.
• Φορέστε χαλαρά, άνετα ρούχα στο αεροπλάνο.
• Ελέγξτε τυχόν περιορισμούς σχετικά με τις χειραποσκευές με την αεροπορική σας εταιρεία.
• Σχεδιάστε τη διαδρομή σας προς το αεροδρόμιο. Κάντε κράτηση εισιτηρίων τρένου ή λεωφορείου ή πάρκινγκ αυτοκινήτων. Ελέγξτε τα ταξιδιωτικά νέα πριν φύγετε και αφήστε αρκετό χρόνο για να φτάσετε στο αεροδρόμιο.
• Εάν παίρνετε φάρμακα που μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες, όπως ναυτία ή εμετό, καλό είναι να έχετε διαθέσιμα και τα φάρμακα για να αντιμετωπίσετε αυτές τις ανεπιθύμητες ενέργειες.
• Εάν έχετε αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξετε εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (DVT), επισκεφτείτε τον γιατρό σας πριν ταξιδέψετε.  Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει να φορέσετε ελαστικές κάλτσες ή να σας χορηγήσει ασπιρίνη ή ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους για προφύλαξη.

Ταξιδεύοντας με νάρθηκα ή γύψο

Μετά την τοποθέτηση γύψου, υπάρχει κίνδυνος οιδήματος ή πρηξίματος, το οποίο μπορεί να επηρεάσει την κυκλοφορία σας. Οι περισσότεροι γύψοι εφαρμόζονται με τρόπο που επιτρέπει στο οίδημα να αυξομειώνεται. Εάν έχετε κυκλοτερή γύψο, αυτός θα πρέπει να χαραχτεί (split) πριν από την πτήση.

Οι περισσότερες αεροπορικές εταιρείες θα σας επιτρέψουν να πετάξετε εντός 24 ωρών από την εφαρμογή του γύψου, για πτήσεις που έχουν διάρκεια μικρότερη από 2 ώρες, ή μετά από 48 ώρες για μεγαλύτερες πτήσεις.

Εάν πετάτε 24-48 ώρες από την τοποθέτηση γύψου, η αεροπορική σας εταιρεία μπορεί να σας ζητήσει να χαράξετε το γύψο σε όλο το μήκος του, για να αποφύγετε προβλήματα με την κυκλοφορία σας. Για να αποφύγετε την απογοήτευση, ζητήστε από τον κ. Παναγόπουλο να το κανονίσει αυτό για σας, πριν από την πτήση σας. 

Η θέση μας στο αεροπλάνο

Εάν έχετε ένα νάρθηκα ή κηδεμόνα στο άνω άκρο, ή το πόδι σας είναι σε γύψο που σας επιτρέπει να λυγίζετε το γόνατο, θα μπορείτε να καθίσετε σε ένα κανονικό κάθισμα.

Εάν ο γύψος σας καλύπτει το γόνατο και δεν μπορείτε να το λυγίσετε, θα χρειαστεί να συζητήσετε με την αεροπορική σας εταιρεία σχετικά με την ιδανική θέση για σας. Κάποιες αεροπορικές εταιρείες μπορεί να σας ζητήσουν να αγοράσετε επιπλέον θέση, ανάλογα με την περίπτωση.

Επίσης, για λόγους ασφαλείας, δεν θα μπορέσετε να καθίσετε σε μία από τις εξόδους κινδύνου, όπου τα καθίσματα έχουν περισσότερο χώρο για τα πόδια. Σε κάθε περίπτωση, ρωτήστε για το ακριβές κόστος που σχετίζεται με τις προτιμήσεις θέσεων που έχετε επιλέξει.

Αναπηρικό καροτσάκι

Εάν έχετε γύψο στο πόδι σας και χρειάζεστε αναπηρικό καροτσάκι για να μετακινηθείτε στο αεροδρόμιο και να επιβιβαστείτε στο αεροπλάνο, ενημερώστε την αεροπορική σας εταιρεία το συντομότερο δυνατό, προκειμένου αυτό να κανονιστεί έγκαιρα, τόσο κατά την αναχώρηση όσο και κατά την άφιξη. Συνήθως δεν υπάρχει επιπλέον χρέωση για αυτήν την υπηρεσία.

Πατερίτσες

Εάν χρησιμοποιείτε πατερίτσες για να υποστηρίξετε το βάρος σας, πρέπει να ενημερώσετε την αεροπορική σας εταιρεία. Οι περισσότερες αεροπορικές εταιρείες θα σας αφήσουν να πάρετε τις πατερίτσες σας στο αεροπλάνο και το προσωπικό αέρος θα φροντίσει να αποθηκευτούν σε ασφαλές μέρος κατά τη διάρκεια της πτήσης.

πτήση μετά το χειρουργείο: συμβουλές κατά την διάρκεια της πτήσης

Είναι σημαντικό να παραμένετε καλά ενυδατωμένοι κατά τη διάρκεια της πτήσης. Πίνετε πολλά υγρά, αλλά αποφύγετε το αλκοόλ ή τα καφεϊνούχα ποτά, γιατί θα σας διψάσουν περισσότερο.

Φοράτε γυαλιά αντί για φακούς επαφής γιατί ο ξηρός αέρας στην καμπίνα του αεροσκάφους μπορεί να ερεθίσει τα μάτια σας, εάν φοράτε φακούς επαφής.

Μετακινηθείτε στην καμπίνα. Το να κάθεστε ακίνητοι μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης (DVT). Είναι καλό να κάνετε μερικές απλές ασκήσεις κατά τη διάρκεια της πτήσης. Λυγίστε και ισιώστε τα πόδια σας, και περπατήστε γύρω από την καμπίνα όποτε μπορείτε. 

Προβλήματα με το αυτί

Η αλλαγή της πίεσης του αέρα στην καμπίνα καθώς το αεροπλάνο απογειώνεται και προσγειώνεται μπορεί να είναι επώδυνη καθώς τα αυτιά σας προσαρμόζονται. Το χασμουρητό, η κατάποση, ή μια τσίχλα μπορεί να βοηθήσουν. Ξυπνήστε περίπου μία ώρα πριν προσγειωθείτε, ώστε τα αυτιά σας να έχουν χρόνο να προσαρμοστούν στην κάθοδο.

Εάν ταξιδεύετε με μωρό, ταΐστε το κατά την απογείωση και την προσγείωση. Δεν συνιστάται να πετάξετε εάν έχετε λοίμωξη στο αυτί, τη μύτη ή τα ιγμόρεια, καθώς το πρήξιμο μπορεί να προκαλέσει πόνο, αιμορραγία ή διάτρηση τυμπάνου σε ακραίες περιπτώσεις. Εάν πρέπει να πετάξετε, ρωτήστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας για αποσυμφορητικά που θα σας βοηθήσουν να μειώσετε το πρήξιμο στα αυτιά σας.

Εάν υποβληθήκατε πρόσφατα σε οποιοδήποτε είδος χειρουργικής επέμβασης στο αυτί, συμβουλευτείτε τον γιατρό ή τον ειδικό σας πριν πετάξετε με αεροπλάνο μετά το χειρουργείο, καθώς ορισμένες επεμβάσεις, ειδικά στο μέσο αυτί, καθιστούν τις πτήσεις απαγορευτικές για κάποιες εβδομάδες.

Ποιότητα αέρα καμπίνας

Τα περισσότερα αεροπλάνα είναι εξοπλισμένα με φίλτρα αέρα που αλλάζουν τον αέρα της καμπίνας κάθε λίγα λεπτά. Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι τα συστήματα κλιματισμού στα αεροπλάνα μεταδίδουν μολυσματικές ασθένειες. Μπορείτε να κολλήσετε μολυσματικές ασθένειες, όπως το κοινό κρυολόγημα, απλά αν κάθεστε κοντά σε κάποιον που έχει μολυνθεί ή αγγίζοντας ένα αντικείμενο όπως ένα πόμολο. 

Ταξιδεύοντας με φάρμακα στο εξωτερικό

• Μεταφέρετε τα φάρμακά σας στην χειραποσκευή σας με αντίγραφο της συνταγής σας. 
• Ελέγξτε πριν από το ταξίδι τι επιτρέπουν και τι όχι οι αεροπορικοί κανονισμοί.
• Να μεταφέρετε πάντα φάρμακα και ιατρικό εξοπλισμό (βελόνες, σύριγγες κ.λπ.) στις γνήσιες συσκευασίες τους με τη σωστή σήμανση.
• Συσκευάστε μια εφεδρική προμήθεια φαρμάκων & ένα αντίγραφο της συνταγής στη βαλίτσα σας, σε περίπτωση που χάσετε τη χειραποσκευή σας. 
• Βεβαιωθείτε ότι οι ημερομηνίες λήξης των φαρμάκων σας θα ισχύουν για τη διάρκεια της επίσκεψής σας στο εξωτερικό.
• Αν παίρνετε φάρμακα που θεωρούνται ελεγχόμενα, είτε στη χώρα προορισμού είτε στη χώρα προέλευσης, καλό θα ήταν να έχετε ένα γράμμα από τον προσωπικό σας γιατρό που να ξεκαθαρίζει τη διάγνωση, τη δοσολογία, την ένδειξη και την ακριβή ποσότητα που μεταφέρετε πάνω σας.  

Πτήση μετά το χειρουργείο & Εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση (DVT)

Η ακινησία κατά τη διάρκεια του αεροπορικού ταξιδιού, η πίεση που ασκεί ένα στενό και άβολο κάθισμα, η αφυδάτωση και η φτωχότερη οξυγόνωση είναι μερικοί από τους παράγοντες που παίζουν ρόλο στη δημιουργία θρόμβου. Η ακριβής συχνότητα της θρομβοεμβολικής νόσου κατά τη διάρκεια των αεροπορικών ταξιδιών δεν είναι γνωστή. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, ο κίνδυνος φλεβικής θρόμβωσης αυξάνεται σημαντικά αν η πτήση διαρκεί πάνω από 4 ώρες. Ένα αεροπορικό ταξίδι > 4 ώρες αυξάνει τον κίνδυνο 2 – 4 φορές. Ένα ταξίδι > 12 ώρες δεκαπλασιάζει τον κίνδυνο θρόμβωσης.Τα συμπτώματα της φλεβικής θρόμβωσης ή της πνευμονικής εμβολής δ εν εμφανίζονται πάντα αμέσως. Μπορεί να εμφανιστούν μέχρι και 8 εβδομάδες μετά το ταξίδι.

Υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες κινδύνου που προδιαθέτουν στη φλεβική θρόμβωση κατά τη διάρκεια των ταξιδιών:

• Ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό φλεβικής θρόμβωσης
• Λήψη αντισυλληπτικών χαπιών – εγκυμοσύνη
• Πρόσφατη χειρουργική επέμβαση
• Πρόσφατη διάγνωση καρκίνου (ειδικά οι πρώτοι 3 μήνες)
• Θρομβοφιλία
• Παχυσαρκία (BMI > 30)

Για την αποφυγή θρομβώσεων κατά τη διάρκεια πολύωρων ταξιδιών, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά:

• Να φοράτε άνετα ρούχα
• Να περπατάτε συχνά και να πίνετε αρκετά υγρά 
• Να αλλάζετε τακτικά στάση και να κάνετε ασκήσεις για τα πόδια σας
• Να αφήνετε κενό τον χώρο κάτω από το μπροστινό κάθισμα, ώστε να υπάρχει ελευθερία κινήσεων για τα πόδια

Για άτομα που παρουσιάζουν υψηλό κίνδυνο θρόμβωσης συνιστάται η συμπίεση με ειδικές ελαστικές κάλτσες και μερικές φορές η προφυλακτική χορήγηση ηπαρίνης χαμηλού μοριακού βάρους (2- 6 ώρες πριν το ταξίδι), ή η λήψη ασπιρίνης πριν την πτήση με αεροπλάνο μετά το χειρουργείο. Τα στοιχεία σχετικά με τη θρομβοπροφύλαξη είναι αμφιλεγόμενα.

Ο κ. Παναγόπουλος είναι Ορθοπαιδικός Χειρουργός με πολυετή εξειδίκευση στο ορθοπαιδικό τραύμα. Επικοινωνείστε μαζί μας για να λύσετε τυχόν απορίες πριν το ταξίδι.

FAQ – Συχνές ερωτήσεις