Κάταγμα Σκαφοειδούς

Γεώργιος Παναγόπουλος MD | Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Τι είναι το κάταγμα σκαφοειδούς;

Το κάταγμα σκαφοειδούς αφορά ένα από τα οστάρια του καρπού, το σκαφοειδές. Το σκαφοειδές μοιάζει με βάρκα ή σκάφος, εξού και το όνομα. Το σχήμα του ίσως μοιάζει περισσότερο με μεγάλο κάσιους. Το κάταγμα σκαφοειδούς είναι μια βλάβη που χρειάζεται προσοχή, καθώς η επούλωση μπορεί να είναι προβληματική, δεδομένης της φτωχής αιμάτωσης του οστού.  

Αίτια

Ο συνηθέστερος μηχανισμός κάκωσης είναι η πτώση στο τεντωμένο χέρι. Αν και μπορούν να συμβούν σε κάθε ηλικία, τα κατάγματα αυτά είναι πιο συχνά σε νεότερους και ενεργούς ασθενείς. Κατάγματα σκαφοειδούς μπορούν να συμβούν κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων ή σε τροχαία ατυχήματα. 

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα του κατάγματος σκαφοειδούς περιλαμβάνουν:

• Έντονο πόνο στον καρπό
• Οίδημα και εκχύμωση του καρπού
• Πόνο στην λεγόμενη «ανατομική ταμπακιέρα» στην έξω πλευρά του καρπού 
• Πόνο στην στυλοειδή απόφυση της κερκίδας
• Πόνο κατά την αξονική συμπίεση του αντίχειρα

Τα αρχικά συμπτώματα μπορεί να είναι αρκετά ήπια, με ύπουλο τρόπο. Δεν είναι σπάνιο για ένα κάταγμα σκαφοειδούς να διαλάθει της αρχικής διάγνωσης, με αποτέλεσμα η θεραπεία να γίνεται με καθυστέρηση μηνών. Επίσης, συμβαίνει συχνά ο ασθενής να αναζητήσει ιατρική βοήθεια μετά από μερικά χρόνια, όταν αρχίσει να πονάει λόγω σχηματισμού αρθρίτιδας.

Διάγνωση 

Ο ιατρός θα πάρει αναλυτικό ιστορικό, θα σας εξετάσει προσεκτικά και θα σας παραπέμψει για ειδικές ακτινογραφίες (τουλάχιστον 3 προβολές, μεταξύ των οποίων ειδική σκαφοειδής προβολή). Σε πολλές περιπτώσεις, τα κατάγματα του σκαφοειδούς δεν είναι εμφανή στις αρχικές ακτινογραφίες. Συχνά σε περίπτωση ισχυρής υποψίας, ο ιατρός στα επείγοντα θα τοποθετήσει τον καρπό σε γύψο, και θα ζητήσει επανεξέταση σε 10-14 ημέρες με επαναληπτικές ακτινογραφίες. Εναλλακτικά, ο χειρουργός μπορεί να σας παραπέμψει για αξονική ή μαγνητική τομογραφία. Η αξονική τομογραφία δείχνει καλύτερα την παρεκτόπιση του κατάγματος και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση της επούλωσης, ενώ η μαγνητική έχει λίγο μεγαλύτερη ευαισθησία πρώιμα μετά τον τραυματισμό & αναδεικνύει την ύπαρξη τυχόν οστεονέκρωσης.

Θεραπεία

Κάθε κάταγμα σκαφοειδούς είναι διαφορετικό και η θεραπεία εξαρτάται από πολλαπλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων η παρεκτόπιση ή μη του κατάγματος, η εντόπιση του κατάγματος (περιφερικός πόλος, μεσότητα, εγγύς πόλος), η αποτυχία προηγούμενης θεραπείας με πιθανή ψευδάρθρωση, κλπ. Ο γύψος είναι σίγουρα η αποδεκτή θεραπεία για απαρεκτόπιστα κατάγματα. Η θεραπεία διαρκεί 6-12 εβδομάδες, ανάλογα με την εξέλιξη της πώρωσης του κατάγματος. Υπάρχει κάποια διχογνωμία για το είδος του γύψου (να περιλαμβάνει ή όχι τον αγκώνα, να περιλαμβάνει ή όχι τον αντίχειρα), αλλά φαίνεται ότι τα αποτελέσματα δεν έχουν ιδιαίτερη διαφορά.

Σε παρεκτοπισμένα κατάγματα, κατάγματα του κεντρικού πόλου του σκαφοειδούς, ή σε ασθενείς που θέλουν να επιστρέψουν το συντομότερο δυνατό στην ενεργό δράση (επαγγελματίες αθλητές, χειρώνακτες) και να αποφύγουν την παρατεταμένη χρήση γύψου, το χειρουργείο είναι η ενδεδειγμένη λύση. Το χειρουργείο γίνεται είτε με μικρή τομή είτε διαδερμικά, ανάλογα με την περίσταση. H διαδερμική οστεοσύνθεση είναι εξαιρετική λύση για ελάχιστα παρεκτοπισμένα κατάγματα και γίνεται με τομή μερικών χιλιοστών.

Η ψευδάρθρωση κατάγματος σκαφοειδούς συμβαίνει όταν η επούλωση τους κατάγματος αποτυγχάνει. Σε αυτή την περίπτωση, το χειρουργείο επιβάλλεται προκειμένου να αποφευχθεί η μετατραυματική οστεοαρθρίτιδα (SNAC wrist). Το χειρουργείο για την ψευδάρθρωση απαιτεί τη χρήση μοσχεύματος, που συνήθως προέρχεται είτε από την κερκίδα (τοπικό μόσχευμα) είτε από την λεκάνη. Το μόσχευμα μπορεί να είναι αγγειούμενο ή μη. Πρόσφατες μελέτες δεν παρουσιάζουν σημαντική διαφορά μεταξύ μη αγγειούμενων και αγγειούμενων μοσχευμάτων.

Αν έχετε κάταγμα σκαφοειδούς, είναι εξαιρετικά σημαντικό να διακόψετε το κάπνισμα, καθώς η συνέχιση του καπνίσματος μειώνει εξαιρετικά τις πιθανότητες επούλωσης του κατάγματος. Τα κατάγματα σκαφοειδούς μπορεί να αποτελούν μέρος πιο σύνθετων κακώσεων που χρήζουν επίσης χειρουργικής αντιμετώπισης, όπως είναι τα κατάγματα κερκίδας ή τα περιμηνοειδή εξαρθρήματα.    

O κ. Παναγόπουλος έχει εκτεταμένη πείρα στη χειρουργική του τραύματος του άνω άκρου και θα συζητήσει μαζί σας αναλυτικά κατά την επίσκεψή σας στο ιατρείο.

FAQ – Συχνές Ερωτήσεις