Γεώργιος Παναγόπουλος MD | Ορθοπαιδικός Χειρουργός
Περιεχόμενα
Τι είναι το γάγγλιο καρπού;
To γάγγλιο είναι μία μικρή κύστη που εμφανίζεται κάτω από το δέρμα. Είναι πιο συχνό σε ασθενείς 20-50 ετών, αν και μπορεί να εμφανιστεί σε κάθε ηλικία, και εκδηλώνεται συνήθως στον καρπό ή το χέρι. Η κύστη περιέχει παχύρευστο υγρό αρθρικής προέλευσης, με χαρακτηριστική υφή τύπου gel. Το γάγγλιο συνήθως προέρχεται είτε από μια άρθρωση είτε από το περίβλημα (έλυτρο) ενός τένοντα.
Τι προκαλεί το γάγγλιο καρπού;
Η αιτία που προκαλεί την εκδήλωση γαγγλίου δεν είναι γνωστή. Θεωρείται ότι επαναλαμβανόμενοι μικροτραυματισμοί του θυλάκου της άρθρωσης ή του ελύτρου των τενόντων μπορεί να προκαλέσει χαλάρωση των δομών αυτό και παραγωγή υγρού που σχηματίζει τη κύστη.
Ποιοι είναι οι συνηθέστεροι τύποι;
Υπάρχουν διάφορα είδη, ανάλογα με την περιοχή. Τα περισσότερα βρίσκονται στο χέρι και τον καρπό, αν και μπορεί να εμφανιστούν και σε αρθρώσεις σε άλλα σημεία του σώματος (ακρωμιοκλειδική, ποδοκνημική, πόδι, γόνατο). Οι κυριότεροι είναι οι εξής:
- Ραχιαίο γάγγλιο καρπού: το πιο σύνηθες είδος γαγγλίου. Τυπικά προέρχεται από τη σκαφομηνοειδή άρθρωση. Βρίσκεται στην πίσω επιφάνεια του καρπού.
- Παλαμιαίο γάγγλιο καρπού: βρίσκεται στην παλαμιαία επιφάνεια του καρπού. Πολλές φορές βρίσκεται κοντά ή περικλείει την κερκιδική αρτηρία. Για τον λόγο αυτό, χρειάζεται προσοχή κατά την χειρουργική αφαίρεση.
- Βλεννώδης κύστη (mucous cyst): βρίσκεται στη ραχιαία επιφάνεια της τελικής άρθρωσης των δακτύλων και σχετίζεται με υποκείμενη αρθρίτιδα.
- Γάγγλιο ελύτρου τενόντων (retinacular cyst): δηλαδή γάγγλιο στο δάχτυλο – το γάγγλιο αυτό σχετίζεται με το έλυτρο των τενόντων, πιο συχνά των καμπτήρων στα δάκτυλα.
Ποια είναι τα συμπτώματα του γαγγλίου;
Τις περισσότερες φορές, το γάγγλιο, αν και άμεσα ορατό, είναι τελείως ανώδυνο και το πρόβλημα είναι καθαρά κοσμητικό. Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να προκαλεί πόνο και αδυναμία κίνησης της υποκείμενης άρθρωσης. Ένα παλαμιαίο γάγγλιο καρπού μπορεί να προκαλέσει ενίοτε μούδιασμα στα δάκτυλα λόγω γειτνίασης με νευρικά στοιχεία, όπως πχ ένα γάγγλιο στο κανάλι του Guyon που ασκεί πίεση στο ωλένιο νεύρο.
Διάγνωση
Η διάγνωση είναι συνήθως προφανής κατά την κλινική εξέταση. Το γάγγλιο είναι συνήθως ευκίνητο και δεν συμφύεται με το υπερκείμενο δέρμα. Η κάμψη του καρπού κάνει ένα ραχιαίο γάγγλιο πιο εμφανές. Ο ιατρός μπορεί να βάλλει μια φωτεινή πηγή δίπλα στο οζίδιο, προκειμένου να διαπιστώσει αν το περιεχόμενο είναι υγρό (transillumination). Ο ιατρός μπορεί να σας παραπέμψει για μια απλή ακτινογραφία του χεριού ή του καρπού, προκειμένου να αναζητηθούν συνοδές παθήσεις, όπως υποκείμενη αρθρίτιδα. Ο υπέρηχος ή η μαγνητική τομογραφία επιβεβαιώνουν την διάγνωση, ή παρέχουν περαιτέρω πληροφορίες, αν υπάρχουν γειτονικές ευαίσθητες δομές (πχ, κερκιδική αρτηρία), ή αν η διάγνωση τίθεται υπό αμφισβήτηση.
Συντηρητική θεραπεία
Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει τα εξής:
- Απλή παρακολούθηση. Ενίοτε ένα γάγγλιο μπορεί να απορροφηθεί μόνο του με τον καιρό. Επίσης μπορεί να σπάσει μετά από κάποιον τυχαίο τραυματισμό και να εξαφανιστεί.
- Ξεκούραση – αποφυγή δραστηριοτήτων που προκαλούν πόνο
- Ακινητοποίηση σε κηδεμόνα – νάρθηκα καρπού για μικρό χρονικό διάστημα
- Παρακέντηση με βελόνα, με ή χωρίς έγχυση κορτιζόνης
Το ποσοστό υποτροπής για την παρακέντηση με βελόνα είναι γύρω στο 50%.
Χειρουργική θεραπεία
Αν η συντηρητική θεραπεία αποτύχει, ή ο ασθενής παρουσιάζει πόνο, ενόχληση, ή κοσμητικό πρόβλημα, υπεισέρχεται η χειρουργική θεραπεία. Η χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνει την εκτομή του γαγγλίου υπό τοπική αναισθησία. Είναι σημαντικό να αφαιρεθεί όλο το γάγγλιο μαζί με το τμήμα του αρθρικού θυλάκου από το οποίο προέρχεται, έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα υποτροπής. Μετά την αφαίρεση, τοποθετείται μία περίδεση γύρω από την περιοχή. Συνιστάται ξεκούραση για 1-2 εβδομάδες, με ήπια κινητοποίηση προκειμένου να αποφευχθεί τυχόν δυσκαμψία.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι προτιμότερο η χειρουργική εξαίρεση να λαμβάνει χώρα υπό μέθη ή γενική αναισθησία, όπως σε περίπτωση υποτροπής, παλαμιαίου γαγγλίου (λόγω εγγύτητας με την κερκιδική αρτηρία), ή αν αυτό αποτελεί προτίμηση του ίδιου του ασθενούς. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις, το χειρουργείο μπορεί να πραγματοποιηθεί αρθροσκοπικά (αρθροσκόπηση καρπού), με παρόμοια αποτελέσματα.
FAQ – Συχνές ερωτήσεις
Τι είναι το γάγγλιο;
Είναι μία κύστη κάτω από το δέρμα και περιέχει υγρό αρθρικής προέλευσης, με χαρακτηριστική υφή τύπου gel. Εκδηλώνεται συνήθως στον καρπό ή το χέρι.
Ποιοι είναι οι πιο συχνοί τύποι γαγγλίου;
– Ραχιαίο (το πιο συχνό)
– Παλαμιαίο (λιγότερο συχνό, αλλά κοντά σε ευαίσθητες δομές, όπως η κερκιδική αρτηρία)
– Βλεννώδης κύστη (mucous cyst – συνδέεται με αρθρίτιδα της τελικής φάλαγγας των δακτύλων)
– Στο έλυτρο τενόντων (retinacular cyst), πιο συχνά των καμπτήρων των δακτύλων του χεριού.
Πώς φεύγει το γάγγλιο; Ποιά είναι η θεραπεία;
– Απλή παρακολούθηση, ενίοτε η κύστη μπορεί να απορροφηθεί μόνη της.
– Παρακέντηση +/- ένεση κορτιζόνης εντός της κύστης (υποτροπή ~50%).
– Εκτομή υπό τοπική αναισθησία.
– Εκτομή με μέθη ή γενική αναισθησία, σε ορισμένες περιπτώσεις (γειτνίαση με ευαίσθητες δομές).
Βρείτε μας
Κλείστε ραντεβού σήμερα με τον κ. Παναγόπουλο, προκειμένου να λάβετε εξειδικευμένη φροντίδα για το πρόβλημά σας.