Γάγγλιο Καρπού

Γεώργιος Παναγόπουλος MD | Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Τι είναι το γάγγλιο καρπού;

To γάγγλιο είναι μία μικρή κύστη που εμφανίζεται κάτω από το δέρμα. Είναι πιο συχνό σε ασθενείς 20-50 ετών και εκδηλώνεται συνήθως στον καρπό ή το χέρι. Η κύστη περιέχει παχύρευστο υγρό αρθρικής προέλευσης, με χαρακτηριστική υφή τύπου gel. Το γάγγλιο συνήθως προέρχεται είτε από μια άρθρωση είτε από το περίβλημα (έλυτρο) ενός τένοντα.

Τι προκαλεί το γάγγλιο καρπού;

Η αιτία που προκαλεί την εκδήλωση γαγγλίου δεν είναι γνωστή. Θεωρείται ότι επαναλαμβανόμενοι μικροτραυματισμοί του θυλάκου της άρθρωσης ή του ελύτρου των τενόντων μπορεί να προκαλέσει χαλάρωση των δομών αυτό και παραγωγή υγρού που σχηματίζει τη κύστη.

Ποιοι είναι οι συνηθέστεροι τύποι γαγγλίου;

Υπάρχουν διάφορα είδη γαγγλίου. Οι κυριότεροι είναι οι εξής:

• Ραχιαίο γάγγλιο καρπού: το πιο σύνηθες είδος γαγγλίου. Τυπικά προέρχεται από τη σκαφομηνοειδή άρθρωση. Βρίσκεται στην πίσω επιφάνεια του καρπού.
• Παλαμιαίο γάγγλιο καρπού: βρίσκεται στην παλαμιαία επιφάνεια του καρπού. Πολλές φορές βρίσκεται κοντά ή περικλείει την κερκιδική αρτηρία. Για τον λόγο αυτό, χρειάζεται προσοχή κατά την χειρουργική αφαίρεση. 
• Βλεννώδης κύστη (mucous cyst): το γάγγλιο αυτό βρίσκεται στη ραχιαία επιφάνεια της τελικής άρθρωσης των δακτύλων και σχετίζεται με υποκείμενη αρθρίτιδα.
• Γάγγλιο ελύτρου τενόντων (retinacular cyst): δηλαδή γάγγλιο στο δάχτυλο – το γάγγλιο αυτό σχετίζεται με το έλυτρο των τενόντων, πιο συχνά των καμπτήρων στα δάκτυλα. 

Ποια είναι τα συμπτώματα του γαγγλίου;

Τις περισσότερες φορές, το γάγγλιο, αν και άμεσα ορατό, είναι τελείως ανώδυνο και το πρόβλημα είναι καθαρά κοσμητικό. Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να προκαλεί πόνο και αδυναμία κίνησης της υποκείμενης άρθρωσης. Ένα παλαμιαίο γάγγλιο καρπού μπορεί να προκαλέσει ενίοτε μούδιασμα στα δάκτυλα λόγω γειτνίασης με νευρικά στοιχεία, όπως πχ ένα γάγγλιο στο κανάλι του Guyon που ασκεί πίεση στο ωλένιο νεύρο.

Διάγνωση

Η διάγνωση ενός γαγγλίου είναι συνήθως εμφανής κατά την κλινική εξέταση. Το γάγγλιο είναι συνήθως ευκίνητο και δεν συμφύεται με το υπερκείμενο δέρμα. Η κάμψη του καρπού κάνει ένα ραχιαίο γάγγλιο πιο εμεφανές. Ο ιατρός μπορεί να βάλλει μια φωτεινή πηγή δίπλα στο οζίδιο, προκειμένου να διαπιστώσει αν το περιεχόμενο είναι υγρό (transillumination). Ο ιατρός μπορεί να σας παραπέμψει για μια απλή ακτινογραφία του χεριού ή του καρπού, προκειμένου να αναζητηθούν συνοδές παθήσεις. Ο υπέρηχος ή η μαγνητική τομογραφία επιβεβαιώνουν την διάγνωση, ή παρέχουν περαιτέρω πληροφορίες αν το γάγγλιο γειτνιάζει με ευαίσθητες δομές (πχ, κερκιδική αρτηρία), ή αν η διάγνωση τίθεται υπό αμφισβήτηση.

Συντηρητική θεραπεία

Η συντηρητική θεραπεία του γαγγλίου περιλαμβάνει: 

• Απλή παρακολούθηση. Ενίοτε ένα γάγγλιο μπορεί να απορροφηθεί μόνο του με τον καιρό.
• Ξεκούραση – αποφυγή δραστηριοτήτων που προκαλούν πόνο
• Ακινητοποίηση σε κηδεμόνα για μικρό χρονικό διάστημα
• Παρακέντηση με βελόνα, με ή χωρίς έγχυση κορτιζόνης

Το ποσοστό υποτροπής για την παρακέντηση με βελόνα είναι γύρω στο 50%.

Χειρουργική θεραπεία

Η χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνει την εκτομή του γαγγλίου υπό τοπική αναισθησία. Είναι σημαντικό να αφαιρεθεί όλο το γάγγλιο μαζί με το τμήμα του αρθρικού θυλάκου από το οποίο προέρχεται, έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα υποτροπής. Μετά την αφαίρεση, τοποθετείται μία περίδεση γύρω από την περιοχή. Συνιστάται ξεκούραση για 1-2 εβδομάδες.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι προτιμότερο η χειρουργική εξαίρεση να γίνεται υπό μέθη ή γενική αναισθησία, όπως σε περίπτωση υποτροπής, παλαμιαίου γαγγλίου, ή αν αυτό αποτελεί προτίμηση του ίδιου του ασθενούς.

FAQ – Συχνές ερωτήσεις