Εξάρθρημα Ώμου

Γεώργιος Παναγόπουλος MD | Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Τι  είναι το εξάρθρημα ώμου;

Η άρθρωση του ώμου αποτελείται από την βραχιόνιο κεφαλή και την ωμογλήνη, που συγκρατούνται μεταξύ τους με τη βοήθεια των γύρω μαλακών μορίων. Η άρθρωση του ώμου είναι από τις πιο ευκίνητες αρθρώσεις του ανθρώπινου σώματος, επιτρέποντας μεγάλο εύρος κινήσεων. Το γεγονός αυτό, την καθιστά επιρρεπή σε εξαρθρήματα. Το εξάρθρημα ώμου συμβαίνει όταν η κεφαλή του βραχιονίου φεύγει από την θέση της, χάνοντας την φυσιολογική επαφή με την ωμογλήνη της ωμοπλάτης. 

Τι προκαλεί το εξάρθρημα ώμου;

Τις περισσότερες φορές, το εξάρθρημα ώμου είναι αποτέλεσμα τραυματισμού, όπως από πτώση στον ώμο, ή χτύπημα στον ώμο κατά τη διάρκεια τροχαίου ατυχήματος. Εξάρθρημα μπορεί να προκληθεί και κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων, ειδικά στην περίπτωση αθλημάτων με έντονη σωματική επαφή (ποδόσφαιρο, basketball, rugby). Ενίοτε, εξάρθρημα ώμου μπορεί να παρουσιαστεί σε ασθενείς με υπερκινητικότητα των αρθρώσεων λόγω χαλαρού συνδετικού ιστού. Το πιο συχνό εξάρθρημα του ώμου είναι το πρόσθιο. Σπανιότεροι τύποι είναι το οπίσθιο εξάρθρημα και το κατώτερο εξάρθρημα (luxatio erecta). 

Όταν συμβαίνει ένα εξάρθρημα ώμου, ορισμένες σταθεροποιητικές δομές υφίστανται βλάβη.  Στο πρόσθιο τμήμα της ωμογλήνης βρίσκεται ο επιχείλιος χόνδρος, μία κυκλοτερής δομή από συνδετικό ιστό τύπου «προφυλακτήρα» που ενισχύει την ωμογλήνη και σταθεροποιεί την άρθρωση του ώμου. Κατά τη διάρκεια ενός εξαρθρήματος, ο επιχείλιος χόνδρος αποκολλάται από την ωμογλήνη. Ο τραυματισμός αυτός ονομάζεται βλάβη Bankart. Ταυτόχρονα, η κεφαλή του βραχιονίου συμπιέζεται στο πίσω μέρος της καθώς «βρίσκει» μπροστά στην ωμογλήνη και σχηματίζει ένα εντύπωμα ή συμπιεστικό κάταγμα. Αυτή η βλάβη ονομάζεται βλάβη Hill-Sachs. Και οι 2 παραπάνω βλάβες έχουν την σημασία τους, καθώς μπορεί να προδιαθέσουν στην εκδήλωση νέου εξαρθρήματος στο μέλλον, οδηγώντας σε χρόνια αστάθεια ώμου. 

Ποια είναι τα συμπτώματα του εξαρθρήματος ώμου;

To οξύ εξάρθρημα ώμου μπορεί να συνοδεύεται από τα παρακάτω συμπτώματα:

• Έντονος πόνος στον ώμο
• Αδυναμία κίνησης του ώμου
• Απώλεια του στρογγυλού προφίλ του ώμου με επιπέδωση του ώμου και προβολή του ακρωμίου. 
• Μούδιασμα στην έξω επιφάνεια του ώμου και αδυναμία του δελτοειδούς σε περίπτωση βλάβης του μασχαλιαίου νεύρου

Διάγνωση

Η υποψία εξαρθρήματος του ώμου τίθεται συνήθως από το ιστορικό και την κλινική εξέταση, ενώ επιβεβαιώνεται με απλές ακτινογραφίες του ώμου. Περαιτέρω απεικονιστικός έλεγχος με μαγνητική τομογραφία ενδείκνυται για τον προσδιορισμό των βλαβών του ώμου εφόσον σχεδιάζεται χειρουργείο. Ο υπέρηχος καταδεικνύει την παρουσία ρήξεων του στροφικού πετάλου, που συχνά συνυπάρχουν, ιδιαίτερα μετά την ηλικία των 40-45 ετών. Σε περιπτώσεις χρόνιας αστάθειας με απώλεια οστού μπορεί να είναι χρήσιμη και μια αξονική τομογραφία του ώμου. 

Θεραπεία οξέος εξαρθρήματος ώμου

Το οξύ εξάρθρημα του ώμου, όπως όλα τα εξαρθρήματα αποτελεί μια επείγουσα κατάσταση. Ο ασθενής που υπέστη εξάρθρημα ώμου χρειάζεται εξειδικευμένη αξιολόγηση. Το εξάρθρημα του ώμου απαιτεί άμεση ανάταξη. Η ανάταξη αυτή πραγματοποιείται συνήθως στο τμήμα επειγόντων περιστατικών υπό μέθη. Μετά την ανάταξη, ο ασθενής φοράει μια ανάρτηση. Κατόπιν, ο ασθενής παραπέμπεται για φυσικοθεραπεία.     

Χειρουργική θεραπεία αστάθειας ώμου

Η αντιμετώπιση του εξαρθρήματος του ώμου μετά την αρχική ανάταξη εξαρτάται από διάφορους παράγοντες:  

• Ηλικία του ασθενούς στο πρώτο εξάρθρημα
• Αριθμών εξαρθρημάτων
• Συνοδές κακώσεις οστών ή τενόντων (ρήξη στροφικού πετάλου, κατάγματα)
• Επάγγελμα ή αθλητική δραστηριότητα

Ο σημαντικότερος παράγοντας φαίνεται να είναι η ηλικία. Η πιθανότητα υποτροπής εξαρθρήματος σε ηλικίες <20 ετών είναι >90%,  σύμφωνα με μελέτες. Στους ασθενείς αυτούς συνιστάται χειρουργική επέμβαση μετά το πρώτο εξάρθρημα. Σε μεγαλύτερες ηλικίες (>25 ετών), το χειρουργείο ενδείκνυται σε περίπτωση υποτροπιάζοντος εξαρθρήματος, δηλαδή όταν το εξάρθρημα συμβαίνει για δεύτερη φορά. 

Η χειρουργική θεραπεία γίνεται με  αρθροσκόπηση ώμου. Η αρθροσκόπηση πραγματοποιείται με γενική +/- περιοχική αναισθησία. Ο κ. Παναγόπουλος πραγματοποιεί 2-3 μικρές οπές 4 χιλιοστών γύρω από την άρθρωση του για την εισαγωγή μιας κάμερας και εργαλείων. Η βλάβη Bankart επιδιορθώνεται στην ανατομική της θέση με τη βοήθεια αγκυρών. Η βλάβη Hill-Sachs επίσης αντιμετωπίζεται, αν είναι αρκετά μεγάλη (remplissage). Τυχόν συνοδές κακώσεις, όπως ρήξεις στροφικού πετάλου, επίσης επιδιορθώνονται αρθροσκοπικά. Μετά το χειρουργείο, ο ασθενής φοράει μια ανάρτηση για 4 εβδομάδες και μετά ξεκινά φυσικοθεραπεία. Πρόκειται για χειρουργείο ημέρας. Ο ασθενής επιστρέφει σπίτι αυθημερόν εφόσον το επιθυμεί. Σε ορισμένες σύνθετες περιπτώσεις, όπως με απώλεια οστού ή συνοδά κατάγματα, ενδέχεται να ενδείκνυται ανοικτό χειρουργείο (επέμβαση Latarjet). 

FAQ – Συχνές Ερωτήσεις